Ο διωγμός και η διάσωση των εβραίων της Βέροιας: Η περίπτωση Συκιάς - Μελίκης
Τον Μαίο του 1943 , 680 Εβραίοι από τους 850 που είχαν καταμετρηθεί στην απογραφή του 1940 εκτοπίζονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ελάχιστοι κατάφεραν να διαφύγουν στις περιοχές που ήλεγχε η Αντίσταση.
Ο σεβάσμιος Εφημέριος του χωριού Συκιάς Νέστορας Καραμήτσιος , με τη βοήθεια συγχωριανών του φροντίζει για τη συντήρηση κάποιων φυγάδων. Σχεδόν για ένα ολόκληρο χρόνο αυτοί θα έχουν εξασφαλισμένο καταφύγιο ( πρόκειται για τον μεγαλύτερο πυρήνα φυγάδων ). Ωστόσο οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών έχουν ως συνέπεια τον ερχομό τους στο χωριό και τη σύλληψη των Εβραίων , τους οδηγούν στο κέντρο του χωριού στην εκκλησία , όπου τούς υποβάλλουν σε βίαιο εξευτελισμό.
Ο μοναδικός που θα διαμαρτυρηθεί είναι και πάλι ο παπά-Νέστορας , ο οποίος απευθύνθηκε με έντονο ύφος προς τους Γερμανούς απαιτώντας να σταματήσουν τον εξευτελισμό.
Στη σθεναρή στάση του κληρικού αντέδρασε μόνο κάποιος Έλληνας συνεργάτης τους λέγοντάς του ¨ πάψε παπά γιατί θαρθώ να σου βγάλω τα γένια τρίχα τρίχα ΄΄.
Φεύγοντας οι Γερμανοί ως αντίποινα έκαψαν περί τα 11 σπίτια , μεταξύ των οποίων και του ιερέως . Η Ισδραηλιτική κοινότητα Θεσσαλονίκης στις 29-5-1955 τίμησε την κοινότητα Συκιάς και το θανόντα πλέον παπά-Νέστορα για την προσφορά τους.
Οι Γερμανοί παρέδωσαν τους Εβραίους στους Έλληνες συνεργάτες τους για να τους εκτελέσουν , ωστόσο συνέβη κάτι απρόσμενο , οι ίδιοι οι συνεργάτες φυγάδευσαν τους Εβραίους στο διπλανό χωριό Μελίκη , όπου διασώθηκαν από τον περίφημο Κισά Μπατζάκ ( Κυριάκος Παπαδόπουλος ή κοντοπόδης με έδρα τον Κούκο Πιερίας ) , συνεργάτης των Γερμανών έναντι του ΕΛ.ΑΣ .
Συμβαίνει δε οι μεν Εβραίοι αυτοί να προστατεύονται από τους άνδρες του Ε.Ε.Σ , οι δε άλλοι Εβραίοι που κατέφυγαν στα διπλανά χωριά των Πιερίων από τους άνδρες του ΕΛ.ΑΣ.
Κατά τον Γ. Λιόλιο , παρόμοια περίπτωση διάσωσης , σε τέτοια έκταση , δεν συναντάμε στην Ελληνική Βιβλιογραφία και τις μέχρι σήμερα γνωστές μαρτυρίες διάσωσης καθιστώντας το φαινόμενο αυτό μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο .
Πηγή : Τιμοθέου Χαλκιά αρχιμανδρίτου , εκκλησία και κοινωνία στη Βέροια. Από την απελευθέρωση μέχρι την μετεμφυλιακή εποχή ( 1912 - 1953 ).
Πηγή: notiatoualiakmona.blogspot.com